دستگاههای پرتابل XRF روشی سریع در انجام فعالیتهای اکتشافی مواد معدنی و مطالعات زیست محیطی
در سی سال گذشته، دستگاههای فلئورسانس پرتوی ایکس پرتابل (pXRF) از نمونه های اولیه آن تا انواع امروزی به عنوان یک روش کلیدی برای آنالیز ژئوشیمیایی میدانی، به ویژه در اکتشاف مواد معدنی و کاربردهای زیست محیطی شناخته شده است. این فناوری یک سیستم پشتیبان تصمیمگیری در زمینه عملیاتی (اکتشاف، معدن، بهسازی سایت یا مدیریت پسماند) را در زمان واقعی (real-time) یا نزدیک به زمان واقعی فراهم می کند که در واقع جایگزین مقرون به صرفه ای برای آنالیز آزمایشگاهی کلاسیک فراهم می کند و در محیطهای دوردست یا سخت بسیار سودمند است.
در سی سال گذشته، دستگاههای فلئورسانس پرتوی ایکس پرتابل (pXRF) از نمونه های اولیه آن تا انواع امروزی به عنوان یک روش کلیدی برای آنالیز ژئوشیمیایی میدانی، به ویژه در اکتشاف مواد معدنی و کاربردهای زیست محیطی شناخته شده است. این فناوری یک سیستم پشتیبان تصمیمگیری در زمینه عملیاتی (اکتشاف، معدن، بهسازی سایت یا مدیریت پسماند) را در زمان واقعی (real-time) یا نزدیک به زمان واقعی فراهم می کند که در واقع جایگزین مقرون به صرفه ای برای آنالیز آزمایشگاهی کلاسیک فراهم می کند و در محیطهای دوردست یا سخت بسیار سودمند است. با استفاده از این روش می توان در مدت زمان کوتاهی به وجود یک کانسار در محوده وسیعی پی برد. هزینه استفاده از این فناوری نسبت به روشهای سنتی آزمایشگاهی به مراتب پائینتر است. توانایی در برداشت سریع تعداد زیادی نمونه و تکرار آنالیزها موجب دستیابی به تراکم بیشتر داده های ژئوشیمیایی میگردد که مطلوب عملیات زمین آمار است. تراکم نمونه برداری عاملی مهم در تهیه نقشه های ژئوشیمیایی یک محدوده برای یافتن غلظتهای ناهنجار عناصری همچون آرسنیک که یک عنصر ردیاب عالی برای اکتشاف طلا است محسوب میشود.
از pXRF می توان بخوبی برای عملیات غربالگری و انتخاب نمونه، طرحهای نمونه گیری پویا بر اساس مشاهدات و برداشتهای میدانی، تهیه شبکه نمونهبرداری و تعیین فراوانی نسبی عناصر بهره برد. در مدیریت و بهسازی پسماندها از pXRF برای شناسایی ترکیبات ناشناخته آنها و راستیآزمایی بار آلودگی پیش از دفع یا تصفیه استفاده می شود.
در کلیه موارد کاربردی آن، داشتن برنامه های کنترل و تضمین کیفیت (QA/QC) بهینه و کنترل های آزمایشگاهی منظم بر روی نمونه های منتخب برای حصول اطمینان از اندازه گیری های قابل اعتماد ضروری است. بهترین نتایج کلی معمولاً از طریق ترکیب هوشمندانه استفاده از اینگونه دستگاههای پرتابل و داده های آزمایشگاهی حاصل می شود بدین صورت که با استفاده از pXRF بخش عمده ای از داده ها را با هزینه کم بر روی مجموعه داده های بیشتری می توان انجام داد که به مراتب از برنامه های نمونه برداری با تعداد کم نمونه در محیط آزمایشگاهی کارایی بهتری دارد.
